Öğrenme bozukluğu belirtisi ve tedavisi

Öğrenme bozukluğu belirtisi ve tedavisi

Gösterilen her hangi bir fiziksel yada nörolojik bozukluğa, yaygın gelişimsel bozukluğa mental retardasyona (zihinsel gerilik) yada eğitim olanaklarının yetersizliğine bağlı olmayan okul becerilerindeki uygunsuzluklar öğrenme bozukluğu olarak tanımlanmaktadır.

Erkeklerde kızlara göre (3.5) kat daha fazla görülmektedir. Bunun bir nedeni erkeklerin sorunlarını davranışa vurmaları daha fazla olduğundan başvuruların bu nedenle artması olabilir. Kızlar ise başarısızlığa uğradıklarında daha çok kaygılı yada depresif bir hal aldıklarından öğrenme güçlüğünün fark edilmesi gecikebilir.

Birlikte Görülen Bozukluklar

Öğrenme güçlüğü belirtileri  en sıklıkla görülen duygusal-davranışsal ve sosyal sorunlardır. Birlikte görülen araştırılmalı ve tanılar ayrıca belirtilmelidir.
Duygusal bozukluklar başarısızlığın ortaya çıkardığı engellenmelere bağlıdır. Öğrenme bozukluğunun tanınması yada iyi tedavi edilmemesi bu tür bozukluklara zemin hazırlar. Bazı çocuklarda okul başarısızlığı öz değer duygusunu azaltarak davranım bozukluklarına yol açmaktadır. Davranım bozukluğu olan gençler incelendiğinde üçte birinde geçmişte tanı konmuş yada atlanmış öğrenme bozuklukları saptanmıştır. Anti-sosyal davranış bozukluğu gösteren çocukların ¼’ü okuma geriliği göstermektedir.
Sosyal yönden de  genellikle arkadaş ilişkilerinde  sorunlar yaşarlar. Bu çocukların ayrıca başka kişilerin yüz ifadeleri ses tonları ve beden dillerini kavramada yada kendi davranışlarını ayarlamada güçlükleri vardır.
Öğrenme bozukluğu ile ilişkili olduğu düşünülen nörolojik işlev bozukluğu gösteren rahatsızlıkların başında ise dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu gelmektedir. Öğrenme güçlüğü çeken çocukların % 20-25’inde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu bulunmuştur. D.E.H.B. olanlarında %30-%70’inde öğrenme güçlüğü vardır.

Tanı: Tanı için zeka düzeyi, algısal (görsel, işitsel) bilişsel ve dil becerilerinin gelişimsel düzeyleri değerlendirilir

1. Belirli okul becerisi yetersizliğinin klinik olarak önemli derecede bulunması gerekir.
2. Yetersizlik durumu yalnızca zeka geriliği yada hafif zeka kusurlarına bağlanmayacak özellikte olmalıdır.
3. Yetersizlik durumunun gelişimsel özellik taşıması,yani öğretim sürecinin basından itibaren var olması,daha sonra  ortaya çıkan bir durum olmaması gerekir.
4. Okulla ilgili güçlükleri yeterli derecede açıklayabilecek dış etkenlerin bulunmaması gerekirlidir.
5. Öğrenme güçlüğünün doğrudan doğruya düzeltilmemiş görme veya işitme kusurlarına bağlı olmaması gereklidir.

Okul  öncesi çocuklardan öğrenme bozukluğu geliştirme riski altında olanlar şu belirtileri gösteren gruptur. Gecikmiş konuşma,motor gelişmede gerilik,bilişsel becerilerde zayıflık,kavram gelişiminin zayıf olması.

Öğrenme bozukluğunun genel yada özgül oluşunun ayırt edilmesi gerekir.        Genel öğrenme bozukluğu daha çok yaşa uygun zeka düzeyine erişilmemiş olmasıyla ilişkilidir. Özgül öğrenme bozukluğu olan çocuklar ise kendi yaş grubu normlarında ortalama bir zeka düzeyine sahiptirler, ancak öğrenme becerileri konusundaki başarıları zekalarıyla uyumlu değildir.

     Okuma bozukluğu sendromu

Okuma bozukluğu çocuğun okuma becerilerinin yaşı , zekası ve okul durumuna göre beklenen düzeyin belirgin derecede altında olmasıyla karakterize bir bozukluktur.
Etyolojik  Faktörler:
Okuma becerisi bilişsel gelişmeyle yakından ilişkilidir. Daha çok dile ilişkin (linguistik) bir beceri olduğu kabul edilir, çünkü okuma sadece görsel sembollerin adlandırılması değil aynı zamanda sembollerin ortaya koyduğu anlamın anlaşılmasıdır. Okuma bozuklukları bu iki özellikten birinin yada ikisinin gelişiminin aksamasıyla ortaya çıkar. Dolaysıyla görsel- uzamsal becerilere göre konuşma ve dil becerileri daha önem taşır.

Klinik Özellikler:

• Sözcük ve sözcük parçalarını atlama, yerine başka şey okuma, çarpıtma veya eklemeler yapma,
• Okuma hızının yavaş olması,
• Metinde yeri kaybetme, yanlış başlama veya uzun duraksamalar, hatalı ifade,
• Sözcük içindeki harflerin yada cümledeki sözcüklerin yer değiştirmesi.
• Okumanın anlama işlevine ilişkin olarak da şu belirtiler görülebilir:
• Okuduklarını anımsayamama,
• Okunan metinden anlam ve sonuçlar çıkaramama,
• Okunan bir öyküyle ilgili soruları yanıtlarken o öyküden edinilen bilgiyi değil de genel bilgi birikimini kullanma.

YAZILI ANLATIM BOZUKLUĞU

Çocuğun yazı yazma becerilerinin yaşı,zekası ve eğitim durumuna göre beklenebilecek düzeyin altında olması durumudur.

Yazılı anlatım bozuklugu  belirtileri

Bu bozukluk tanısını koyarken el becerilerine yönelik motor gelişim bozukluğu  ayırt edilmelidir. Yazılı anlatım bozukluğu dil gelişimiyle ilgilidir. El yazısı da sıklıkla bozuktur. Yazılı anlatımda kullanılan kelimelerin seçimi ,bir araya getirilişi ve düzenlenmesiyle ilgili güçlükler görülür.

Matematik öğrenme bozukluğu

•        Çocuğun matematikle ilgili becerilerinin yaş,zeka ve okul konumuna göre beklenen düzeyin belirgin derecede altında olmasıyla belirli bir durumdur.
  
  Klinik Özellikler :
           Matematik bozukluğu olan çocuklar çok çeşitli belirtiler gösterebilirler. Sayı ve geometrik kavramları,problemleri anlama sayıları doğru yazma ve günlük işlerde gereken aritmetik hesaplamaları yapmada güçlük çekerler. Belirli  aritmetik işlemlerle ilgili kavramları anlayamama, sayısal sembolleri tanıyamama
• Sayıları sıralamada zorluk, çarpım tablolarını yeterince öğrenememe görülebilecek
  Belirtilerdir.
  Öğrenme bozukluklarının tedavisi temelde özel eğitimle yapılmaktadır.
  Tedavi için aile okul ve eğitim uzmanlarının ortak çalışması olumlu sonuçlar
  doğuracaktır.